ដើមពុកមាត់ឆ្មា បន្សាបជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិចក្នុងឈាម

លក្ខណៈរុក្ខជាតិ.  ជាប្រភេទរុក្ខតិណជាតិ មានកំពស់ ៤០­-១០០ស.ម. ដើមត្រង់។

ស្លឹក. ស្លឹកទោលទន់រាងស្រួចគល់និងស្រួចចុងបន្តិច ពាក់កណ្តាលតួស្លឹកមកខាងចុងគឺគែមស្លឹកមានរាងដូចធ្មេញរណារតូចៗ ទងស្លឹកខ្លីដុះចេញពីដើម ឯទំហំស្លឹកបណ្តោយ ៣,៥-៥ស.ម. ទទឹង២,៥-៤ស.ម.។

ផ្កា. ពណ៌សដុះចេញពីខាងចុងនៃដើម ដែលមានព្រុយដុះចេញពីផ្កាចាស់ៗផ្នែកខាងក្រោមដូចនឹងពុក​មាត់សត្វឆ្មា។

កន្លែងដាំដុះ. ដុះតាមភូមិ, ដីចំការ, ដីសើម, ដីវាលទំនាប។

ផ្នែកប្រើប្រាស់. រុក្ខជាតិទាំងមូល។

រសជាតិ. សាប ធាតុមធ្យម (មិនក្តៅ មិនត្រជាក់)។

សូមកុំច្រឡំរវាងដើមពុកមាត់ឆ្មា និងដើមសុកឆ្មា។ ដើមសុកឆ្មា មិនមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការព្យាបាលជំងឺដូចដើមពុកមាត់ឆ្មាទេ។

សមាសធាតុគីមី. ដើមមាន Acalyphine, glucosid, cyanogenetic, triacetonamine, HCN, ព្រមទាំងមានជាតិគីមីពុលខ្លាំងម៉្យាងដែលគេមិនទាន់រកឃើញនៅឡើយ។

ការព្យាបាល. ដើមពុកមាត់ឆ្មា គឺជាថ្នាំបន្សាបជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិចក្នុងឈាម, ជួយរំលាយគ្រួសនៅក្នុងតម្រងនោម, លើស​ឈាម, បន្ថយការរីករាលដាលនៃជំងឺមហារីកដោះ-ខួរឆ្អឹង, រំលាយស្លេស្ម៍, បំបាត់​ក្អក, ហត់, ផ្សះ, បន្ទន់លាមក, រលាកទងសួត, រលាកសួត, ឈាមច្រមុះ, រមាស់, ពស់ចឹក, សម្រួលការងារបេះដូង និងសរសៃឈាម។

ដើមពុកមាត់ឆ្មានៅកសិដ្ឋានមួយក្នុប្រទេសខ្មែរ

របៀប និងកម្រិតប្រើ

• បន្សាបជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិចក្នុងឈាម (ដែលជាមូលហេតុបណ្តាលឲ្យរលាកសន្លាក់) បន្ថយការ​រលាក និងហើមសន្លាក់។ បន្ថយកំណកកំបោរនៅក្នុងតម្រងនោម (រំលាយគ្រួសនៅក្នុងក្រលៀន) ជួយសម្រួលការបញ្ចេញទឹកនោម។ ការប្រើគឺហាលឲ្យស្ងួត ដាំទឹកផឹកដូចផឹកទឹកតែប្រចាំថ្ងៃ។
• រំលាយស្លេស្ម៍ បំបាត់ក្អក ហត់ ផ្សះ បន្ទន់លាមក រលាកទងសួត រលាកសួត. កម្រិតប្រើ (ស្ងួត) ១៥-៣០ក្រាមក្នុង១ថ្ងៃ (ស្ងោរផឹក)។
• ព្យាបាលរោគមួល និងឈាមច្រមុះ. កម្រិតប្រើ (ស្ងួត) ៣០-៦០ក្រាម ដាំជាមួយទឹក៤កែវ រួចរំងាស់យកត្រឹម២កែវ ទុកឲ្យត្រជាក់ ផឹក២ដងក្នុងមួយថ្ងៃ (ព្រឹក-ល្ងាច) ផឹកវារហូតទទួលបានអារម្មណ៍ថាធូរស្បើយ។
• ការព្យាបាលការរលាក. នៅពេលដែលអ្នកទទួលរងនូវការរលាក អាចយកស្លឹករបស់វាបុក​ឲ្យ​ម៉ដ្ឋរួចបិតនៅកន្លែងនោះ គឺវានឹងទទួលបានការសះស្បើយ។
• ការព្យាបាលជំងឺស្បែក. នៅពេលស្បែករបស់អ្នកមានភាពរមាស់ ឬពស់ចឹក ដោយយកស្លឹករបស់វាបុកឲ្យម៉ដ្ឋ រួចបិតនៅកន្លែងរមាស់ ឬមុខរបួសពស់ចឹកនោះ វានឹងទទួលបានការសះស្បើយ។
• ការព្យាបាលជំងឺក្អួតមានឈាម. យកស្លឹកស្រស់មួយក្តាប់ដៃ ដាំជាមួយទឹក២កែវ រួចរំងាស់យកត្រឹមតែ១កែវ ទុកឲ្យត្រជាក់ ផឹក២ដងក្នុងមួយថ្ងៃ (ម្តងកន្លះកែវ អាចលាយស្ករសបន្តិចក៏បាន) ព្រឹក និងល្ងាច ផឹកវារហូតទទួលបានអារម្មណ៍ថាធូរស្បើយ។
• ការព្យាបាលជំងឺលើសឈាម. យកដើម និងស្លឹក ដាំទឹកហូបអាចព្យាបាលជំងឺលើសឈាម បានយ៉ាងពូកែ។
• ពេលសត្វឆ្មាឈឺ. យើងអាចយកស្លឹកពួតយកទឹកឲ្យឆ្មាផឹក នឹងបានជាសះស្បើយ។

យកដើមនិងស្លឹកមកហាលឲ្យស្ងួត រួចដាំទឹកផឹក ដូចផឹកទឹកតែប្រចាំថ្ងៃដែរ គឺវាកបនឹងជំងឺដូចខាងក្រោម នាំឲ្យយើងមានអាយុវែងយឺនយូរ៖

• បន្ថយការជ្រាបចូលជាតិស្ករទៅក្នុងឈាម បង្កើនការប្រើប្រាស់ជាតិស្ករក្នុងសាច់ដុំ (បន្ថយការវិវត្តនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែម)។
• ការព្យាបាលដំបៅក្រពះ និងពោះវៀន។
• បន្ថយការរីករាលដាលនៃជំងឺមហារីកដោះ ខួរឆ្អឹង គ្រាប់ឈាម ពោះវៀនធំ…ជាដើម។
• សម្រួលការងារបេះដូង និងសរសៃឈាម (បន្ថយសម្ពាធឈាមសម្រាប់អ្នកមានជំងឺលើសឈាម)៕

លោក ប៉ោ សេដ្ឋា

ឯកសារពិគ្រោះ

• រុក្ខជាតិឱសថកម្ពុជា
• ហ្វេសប៊ុកតែពុកមាត់ឆ្មា
• ហ្វេសប៊ុក Serey Sey Kh